Cypr między Wschodem i Zachodem - cz.1

Zapraszamy do cyklu publikacji i towarzyszącym im fotorelacjom autorstwa Anny Przybycińskiej poświęconych kulturze Cypru - od śladów starożytności po współczesne odsłanianie fundamentów jego chrześcijańskiej tożsamości.

Nikozja – podzielona stolica

Cypr to trzecia co do wielkości wyspa Morza Śródziemnego (9 251 km2) położona strategicznie na przecięciu dróg handlowych Europy, Azji i Afryki. Nic więc dziwnego, że od wieków znajdowała się w zakresie zainteresowań kolejnych potęg tego basenu: Fenicjan, Mykeńczyków, Asyrii, Egiptu, Persji, Grecji, Rzymu, Bizancjum, Osmanów, Brytyjczyków i wreszcie współczesnej Turcji. Po raz pierwszy jej mieszkańcy stworzyli niepodległe państwo w 1960 roku, ale już w 1974 Turecka inwazja doprowadziła do sztucznego podziału wyspy, który trwa do dnia dzisiejszego. Nazwa Cypr pochodzi prawdopodobnie od cuprum – miedzi, której bogate złoża były eksploatowane już w XIV w p.n.e.

Odkrywki archeologiczne

Nikozja, stolica Cypru od prawie tysiąca lat, jest chyba jedyną stolicą dwu państw podzieloną linią demarkacyjną. Założona w III w p. n. e. przez Leukosa, króla Egiptu, zaczął zyskiwać na znaczeniu w czasach najazdów arabskich. W XV wieku Wenecjanie otoczyli je murami, które dzisiaj są niewątpliwie atrakcją turystyczną. Starożytna nazwa miasta Lefkosea - biała bogini, w Bizancjum została zmieniona na Lefkosia (białe wzgórza) od białych gór Pentadaktylos.

Średniowieczne struktury zabudowy

W 1662 roku wybudowano katedrę prawosławną św. Jana Chrzciciela. Jest to niezbyt okazały budynek, gdyż rządzący wówczas Osmańczycy postawili 3 warunki: świątynia nie mogła mieć kopuły, nie mogła przewyższać sąsiednich meczetów ani nie mogła mieć wewnątrz malowideł. Dopiero po stu latach udało się uzyskać zgodę na postawienie ikonostasu i wykonanie malowideł w stylu italo-bizantyjskim. Wśród nich – rzadko spotykane przedstawienie – obrzezanie małego Jezusa.

Katedra św. Jana Chrzciciela

W sąsiadujących z kościołem budynkach biskupich zgromadzono piękną kolekcję ikon. Szczególną uwagę przyciąga ikona z podwójnym, prawie lustrzanym przedstawieniem Matki Bożej z Jezusem. Nazywa się ją ikoną Matki Bożej Szybko Słuchającej i Szybko Przekazującej lub trochę bardziej kontrowersyjnie Nienawidzącej i Miłującej. Ta druga nazwa nawiązuje do rodzaju modlitw zanoszonych do Maryi – czyli próśb o pomyślność i pomoc, lub wręcz przeciwnie…

Aby obejrzeć fotorelację kliknij na zdjęcie:

Tekst i zdjęcia Anna Przybycińska