Warsztaty "Chrystus Święte Milczenie" - relacja

Podczas czterech spotkań weekendowych w miesiącach kwietniu i maju w pracowni „Droga Ikony” pisałyśmy ikonę „Chrystus Święte Milczenie”. Warsztaty prowadziła Joanna Zabagło, udział w nich wzięło 8 uczestniczek.
 

Dowiedziałyśmy się , że ikona jest wielowymiarowa a geneza tematu nie została w pełni wyjaśniona. Podstawą do interpretacji tej ikony są fragmenty Księgi Proroka Izajasza:

„Nie będzie krzyczał ani wołał ani nie wyda na zewnątrz swojego głosu” (Iz 42, 2). 

Istnieją jednak także inne interpretacje. Niektórzy temat ten rozpatrują w związku z widzeniem Boga przez proroka Eliasza we śnie, kiedy przebywał na pustyni . Inni - jako wyraz milczącej pokory, z jaką Chrystus zniósł cierpienia i śmierć na krzyżu. Starowierzy interpretowali ikonografię tego tematu jako uosobienie staroobrzędowstwa, które było zmuszane do milczenia w obliczu rządzącej Cerkwi. Mikołaj Pokrowski widział w tej ikonografii alegorię chrześcijańskiej cnoty milczenia. Istnieje też odniesienie interpretacji tematu jako wyrażenia opatrznościowej wielkiej cierpliwości, z którą Chrystus oczekuje na nawrócenie grzesznika.

Dla mnie niejednoznaczność interpretacyjna nadawała mistyczny i enigmatyczny urok tego tematu. Dlatego bardzo chciałam uczestniczyć w tych warsztatach. Zawsze ciekawiła mnie tajemnica w tych ikonach, dlaczego posiada kilka wariantów?

Tematem kompozycji jest wizerunek Chrystusa, ukazanego pod postacią anioła obleczonego w biel będącą symbolem światła, prawdy i czystości. W ujęciu tym zlewają się ze sobą takie idee teologiczne jak przedwieczny Logos, Mądrość Boża, Baranek Boży oraz Wielki Arcykapłan. Młodzieńczy Chrystus bez zarostu, jak Emanuel, odziany w sticharion o szerokich rękawach, obszyty na brzegach i w pasie perłami. Niekiedy jego szaty zdobi mitra i sakkos. Z tymi wszystkimi nazwami zapoznała nas Joanna. Chrystus z głową otoczoną gwiezdnym nimbem (z dwóch nałożonych na siebie rombów), który charakteryzuje symboliczne wyobrażenie Boga Ojca i ze skrzydłami symbolizującymi Boską “energię” . Zbawiciel  jest pod postacią młodzieńca podobnego do Anioła ze złożonymi na piersiach dłońmi.

Tak jak jest wiele odmian ikony, tak jest też kilka określeń: „Chrystus Święte Milczenie”lub „Błogie Milczenie”. Do mnie najbardziej przemówiło określenie ikony „Błogie Milczenie” i jej własna interpretacja . Milczenie Boga – milczenie człowieka. Milczenie Jezusa, to myśl biegnie ku ciszy Jego męki. Właśnie tutaj milczenie osiągnęło najwyższą siłę wyrazu. Tutaj milczenie jest intensywniejsze od słów...

„Dręczono Go, lecz sam się dał gnębić, nawet nie otworzył ust swoich. Jak baranek na rzeź prowadzony, jak owca niema wobec strzygących ją , tak On nie otworzył ust swoich” (Iz 53, 7)

Dla mnie przesłaniem tej ikony jest to  że milczenie może wyrazić więcej niż wiele słów – milczenie pośród zniewag. Jezus milczy, nic nie mówi. Gotów jest mówić o sobie w ciszy z kimś, kto szuka prawdy. Co mnie nauczyło milczenie Jezusa? : że nie wyraża ono obojętności, lecz godność, wyraża ciche i całkowite oddanie...

Miałyśmy możliwość wyboru, spośród wielu wzorów przedstawionych przez Joannę. Wszystkie nasze ikony powstawały w cudownej koleżeńskiej atmosferze. Bardzo ważne były odstępy czasowe pomiędzy warsztatami, które pozwalały na położenie wielu warstw.
Profesjonalizm Joanny, jej korekty i cierpliwość zaowocowały tym, że wszystkie ikony zostały napisane w całości. A ich wymowa, kolorystyka i różnorodność oczarowują patrzącego.

Na fotorelację z warsztatów zapraszamy na naszą stronę na facebooku:

  

Tekst: Monika
Zdjęcia: Joanna Zabagło